در مورد نیاز به اثبات جرم کلاهبرداری باید به این نکته اشاره کنیم که کلاهبرداری مطابق با قانون یک جرم تلقی می‌شود. تعریف کلاهبرداری استفاده از فریب و دروغ برای جلب اعتماد دیگران با هدف سودجویی و سوء استفاده مالی است. در سال‌های اخیر به دلایلی مانند مشکلات اجتماعی، اقتصادی و مشابه آن و هم‌چنین پیشرفته شدن روش‌های کلاهبرداری، میزان وقوع این جرم در جامعه بیشتر شده است.

در این میان یکی از مواردی که برای احقاق حقوق قربانی از طریق طرح شکایت در دادگاه اهمیت دارد، اثبات کلاهبرداری است. این کار تحت قوانین کیفری و با روش‌های خاصی انجام می‌شود. در این مطلب قصد داریم در مورد روش‌های موثر در اثبات کلاهبرداری و احراز آن برای دادگاه صحبت کنیم.

برای وکالت مطالبه مهریه،وکالت مطالبه نفقه و یا مشاوره رایگان با کارشناسان خانم نسرین جعفری تماس بگیرید.09126392845-02636517617-09126392845

تعریف جرم کلاهبرداری چیست؟

همان‌گونه که اشاره کردیم، جرم کلاهبرداری به استفاده از روش‌های متقلبانه به منظور تصاحب مال غیر گفته می‌شود. بنابراین پس از آشنایی با تعریف جرم کلاهبرداری می‌توان به شناسایی و تعیین روش‌های مناسب برای اثبات این جرم اقدام کرد.

اثبات جرم کلاهبرداری چگونه قابل انجام است؟

منظور از اثبات جرم کلاهبرداری ثابت کردن وقوع این جرم در دادگاه و نسبت دادن آن به متهم است. برای این منظور چندین روش وجود دارد که موثر بودن هر کدام بستگی به نوع کلاهبرداری، روش‌های انجام آن و شواهد و مستندات موجود در مورد وقوع آن دارد. موثرترین روش‌های اثبات کلاهبرداری شامل اقرار کردن، علم قاضی و شهادت شهود است. در این میان بر خلاف بسیاری از دلایل اثبات دعوا، سوگند خوردن در اثبات جرم کلاهبرداری به کار نمی‌رود. به دلیل این‌که کلاهبرداری از جمله جرایم تعزیری است. یعنی نوع و مقدار مجازات آن بر خلاف سایر مجازات‌ها توسط شرع مشخص نشده و مبنای تعیین آن نظر حاکم می‌باشد. به همین دلیل جرم کلاهبرداری را نمی‌توان با سوگند به اثبات رساند. سایر روش‌ها را در ادامه مرور می‌کنیم.

– اقرار کردن

اثبات جرم کلاهبرداری با اقرار به معنای اقرار و بیان خود متهم در مورد ارتکاب جرم تعریف شده است. هم‌چنین مطابق با قانون یک بار اقرار در جرم کلاهبرداری کافی است. به علاوه در صورت اقرار متهم در پرونده کیفری به عنوان یکی از دلایل اثبات جرم کلاهبرداری، نیاز به ارائه دلایل دیگر وجود ندارد.

– علم قاضی

مطابق با ماده 211 قانون مجازات اسلامی علم قاضی شامل یقین حاصل از مستندات است. در صورتی که حکم بر اساس علم قاضی صادر شود، قاضی موظف به بیان صریح قرائن و مستندات موثر در علم خود است. به بیان ساده علم قاضی به معنای به یقین رسیدن او در مورد وقوع جرم توسط متهم بر اساس مدارک است. به علاوه قاضی باید در حکم خود به صراحت اعلام کند که بر اساس چه دلایل و مستنداتی به یقین رسیده است. به عنوان مثال این دلایل می‌توان بررسی محل، تحقیقات محلی، بررسی مدارکی مانند پرداخت وجه و مشابه آن باشد.

– شهادت شهود

شهادت شهود نیز یکی از دلایل در نظر گرفته شده در قانون برای اثبات جرم کلاهبرداری است. البته این روش نیاز به داشتن شرایطی مانند بلوغ، عقل، ایمان، عدالت، عدم وجود نفع شخصی در دعوا و طهارت مولد توسط شاهد دارد. هم‌چنین شاهد نباید به تکدی‌گری و ولگردی اشتغال داشته باشد. مطابق با ماده 199 قانون مجازات اسلامی برای شهادت در کلیه جرایم به دو شاهد مرد نیاز است. البته زنا، لواط، تفیذ و مساحقه به عنوان استثنائات به چهار شاهد مرد نیاز دارند.

هم‌چنین لازم است شاهد، واقعه رخ داده شده را با حواس پنج‌گانه خود درک کرده باشد. در مورد جرم کلاهبرداری این موضوع می‌تواند شامل توانایی شاهد یا شاهدان در اثبات ادعایشان باشد. یعنی بتوانند ثابت کنند که عمل تصاحب مال از طریق فریب یا تقلب توسط متهم را درک کرده‌اند. به عنوان مثال دیده‌اند که متهم به چه وسیله و روشی به این کار اقدام کرده است.

در نهایت لازم است به این نکته توجه کنید که استفاده از هر کدام از روش‌های ذکر شده و مهم‌تر از آن ارائه هر دلیل محکمه پسندی می‌تواند به اثبات جرم کلاهبرداری کمک کند. کافی است شاکی به وکیل متخصص در اثبات کلاهبرداری مراجعه کند. سپس با گرفتن مشاوره حقوقی، به تهیه مدارک و مستندات برای اثبات این جرم کمک کند. در واقع شاکی یا وکیل او باید در زمان تنظیم شکواییه، به توضیح شرح دقیقی از جرم رخ داده اقدام کنند. هم‌چنین دلایل اثبات جرم کلاهبرداری باید ذکر و ضمیمه شکواییه ارائه شود.